EDİRNE MÜZESİ MÜDÜRLÜĞÜ

İletişim bilgileri:

Adres: Meydan Mah. Kadirpaşa Mektep Sok. No:7 EDİRNE
Tel: (0284) 225 11 20
E-Posta: edirnemuzesi@ktb.gov.tr
Sorumlu olduğu il/ilçe: EDİRNE
Bağlı Birimleri: Edirne Müzesi
                            Edirne Türk-İslam Eserleri Müzesi
                            Hıdırlık Tabya Balkan Tarihi Müzesi
                            Yenisaray Ören Yeri
                            




EDİRNE MÜZESİ

İletişim bilgileri:

Adres: Meydan Mah. Kadirpaşa Mektep Sok. No:7 EDİRNE
Tel: (0284) 225 11 20
E-Posta: edirnemuzesi@ktb.gov.tr

Yaklaşık bir asır boyunca Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yapmış olan Edirne, tarih boyunca da siyasi ve kültürel açıdan kilit rol oynayan önemli bir şehir olma özelliğini korumuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun medeniyet merkezi olan kentin geçmişi Traklara kadar gitmekte olup, çok değerli ve önemli tarihi dokusuyla da öne çıkan Anadolu kentleri arasında yerini almaktadır.

Kentin, zengin kültürel ve tarihi birikiminin yansıtıldığı Edirne Müzesi, Kadirpaşa Mektep Sokak’ta, Selimiye Camii doğu kapısının hemen yakınında yer almaktadır. Anılan müze, 13 Haziran 1971 yılında hizmete açılmış olan yeni binasıyla, iki bölüm ve bahçe sergilemelerinden oluşmaktadır.

Müze salonlarında arkeolojik ve etnografik eserlerden oluşan bir teşhir yer almaktadır. Etnografya salonunda; Balkanlara has yöresel kıyafetler, hat sanatının değişik örnekleri, halılar, kilimler, Edirne gelin odası, oturma odası gibi kentin etnografik kimliğine ışık tutacak nitelikte değerli eser ve alanların yanı sıra, Mustafa Kemal Atatürk’ün Edirne’ye yaptığı seyahat sırasında kullandığı bazı özel eşyalar da sergilenmektedir.

Arkeoloji bölümünde yer alan teşhir ise fosillerle başlamaktadır. Söz konusu eserler arasında, Edirne ve yakın çevresinden bulunan, gergedan ve at türünden hayvanların defans, çene kemiği, diş ve omurlarına ait parçalar bulunmaktadır. Mermer heykeller ve steller arasında ise Trak Süvarisi tasvirli mezar stelleri yer almaktadır.

Müzede, Edirne’de yapılan kazılardan ele geçen buluntularda, sergilenen diğer eserler arasında yerini alır. İlk çağlarda Balkanları, Anadolu ve Ege’yi bağlayan kara, deniz ve nehir yollarının kesiştikleri zorunlu geçiş yolu üzerinde kurulmuş önemli bir liman şehri olan Enez’de 1971-72 yıllarından beri devam eden kazı ve araştırmalar, bölgenin tarih öncesi dönemden günümüze kadar gelişimini göstermektedir. Müzenin önemli bölümünü oluşturan Enez kazısı buluntuları, figürlü amphoralar, pişmiş toprak heykelcikler ve seramik eserler, mermer heykel parçaları, steller, çeşitli takılar bu bölümde sergilenmektedir.  Ayrıca, Kapıkule, İpsala ve diğer sınır kapılarından ele geçirilen bölge eserleri dışında Anadolu uygarlıklarına ait takılar, pişmiş toprak ve cam eserlerin yanı sıra, heykel ve steller ile sikkeler dönemlerine ait vitrinlerde teşhir edilen diğer eserler arasında yer almaktadır.

Müze bahçesinin giriş kısmında yine Enez’deki kazı çalışmalarında açığa çıkarılan ve bir tapınağa ait olduğu düşünülen Aiol sütün başlıkları sergilenmektedir. Ayrıca, Osmanlı Dönemine ait su kültürü ile ilgili olan Edirne’nin balıklı havuzları ve kuşlukları da müze bahçesinde teşhir edilmektedir.

Selimiye Camii’nin güney doğusunda yer alan medrese, 1925 yılından itibaren müze olarak hizmet vermektedir. Yapı, ana dershane odası, öğrenci odaları ile revaklı avludan oluşmaktadır. Anıt ağaç niteliğindeki porsuk ağacının bulunduğu avluda 15. yüzyıla ait mezar taşları ile az sayıda örneği kalan yeniçeri mezar taşları sergilenmektedir. Osmanlı Dönemi yapılarından kalan kitabeler, Osmanlı su kültürünü yansıtan bölümü ile Balkan Harbi’nde kullanılan yemek arabaları, top ve gülleler de bahçede teşhir edilen diğer eserler arasındadır. Ayrıca avluda ziyaretçiler için dinlenme bölümü de bulunmaktadır.

Türk-İslam Eserleri Müzesi'nde 17 sergi odası bulunmaktadır. Söz konusu salonlar; Mimar Sinan'a Saygı Odası, Hat Eserleri Odası, Kesici-Delici Silah Odası, Ateşli Silahlar Odası, Cam ve Deri Eşyalar Odası, Ahşap Eserler,  Çini Odası, Saray-ı Cedit Odası, İslami Sikkeler Odası, Gazâ Odası, Dokumacı Odası, Saraç ve Ayakkabıcı Odası, Sünnet Odası, Mutfak Eşyaları Odası,  Sunum Odası, Tekke Eşyaları Odası, Kırkpınar Odası olup, ayrıca müzede galerilerden oluşan sergileme alanları da bulunmaktadır.  

Şükrü Paşa komutasında Bulgarlara karşı destansı bir direnişin gösterildiği Hıdırlık Tabya’da karargâh binaları, 18 adet topçu odası, 120 metrelik tünel ve 4 adet dehliz odası bulunmaktadır. Balkanlar üzerinden gelen düşman ordularının ciddi bir direnişle karşılaşmadan başkent İstanbul’a kadar gelmesi Osmanlı yönetimini Edirne’de savunma hattı oluşturmaya sevk etmiştir. Bunun üzerine şehirde en büyüğü Hıdırlık olmak üzere 24 adet tabya inşa edilmiştir. Hıdırlık Tabya, 1886-1888 yılları arasında inşa edilmiş ve Balkan Savaşları'nda ünlü Edirne savunmasının karargâh binası olarak kullanılmıştır. .

Balkan Savaşları’nın 100. yılı anısına 2011 tarihinde restorasyon çalışmalarına başlanan 1912-1913 Balkan Savaşlarındaki Edirne Savunmasının simge mekanı olarak kabul edilen tabya 31.12.2021 tarihinde "Edirne Balkan Tarihi Müzesi" olarak kapılarını ziyaretçilere açmıştır.

Türklerin Rumeli’ye geçişi ile gerçekleşen Edirne’nin 1361 yılındaki fethinden 1913 yılındaki Balkan Savaşı sonrasına kadar Türklerin Balkanlar’daki 600 yıllık tarihini anlatan ve yaklaşık 1800 metrelik çevre uzunluğu ve 60 dönümlük bir alanı kaplayan “Balkan Tarihi Müzesi” nde toplam 22 adet karargâh odası, 4 adet dehliz odası ve 18 adet topçu odası olmak üzere toplam 44 adet oda teşhir-tanzim çalışmaları kapsamında düzenlenmiştir. Hıdırlık Tabya'da teşhir-tanzim çalışmaları kapsamında taşınmazın restorasyonu sırasında açığa çıkan buluntu ve tabyanın faal dönemini yansıtan materyaller ile Balkan Savaşları Dönemi ile Erken Cumhuriyet Dönemini yansıtan top, tüfek ve tabanca gibi ateşli silahlar, gülleler, bilumum savaş araç gereçleri ve yine dönemini yansıtan askeri kıyafetler kullanılmıştır.

Osmanlı Devleti, Edirne’nin fethiyle birlikte kentte iki önemli saray yaptırmıştır. Bunlardan ilki, I. Murad döneminde, daha çok devlet işlerinin görüşülmesi amacıyla, Eski Saray (Sarây-ı Atîk) adıyla, Kavak Meydanı olarak da bilinen bugünkü Selimiye Camii’nin bulunduğu alanda inşa edilmiştir. İkinci saray ise, Yeni Saray (Sarây-ı Cedîd) ismiyle II. Murad döneminde 854 (1450) yılında Sarayiçi denilen, Tunca nehrinin ikiye ayırdığı ada üzerinde inşasına başlanmış, Fâtih Sultan Mehmed zamanında ise tamamlanmıştır. Tunca Sarayı, Hünkâr Bahçesi Sarayı, Edirne Sarây-ı Hümâyunu, Edirne Sarây-ı Cedîd-i Âmiresi gibi isimlerle de anılan sarayın mimar “Muslihuddin” tarafından yapılmış olduğu düşünülmektedir.

Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 03.12.2014 tarih ve 2043 sayılı kararı ile Edirne Yeni Saray Örenyeri Çevre Düzenleme Proje sınırları uygun bulunmuş olup projenin ilk etabı olan karşılama merkezi ile mutfaklar (Matbah-ı Amire) ve Kum Kasrı Hamamı restorasyonu tamamlanmıştır.

Edirne Yeni Saray Yapıları İkmal Teşhir-Tanzim ve Çevre Düzenleme İşinin 2. Etap çalışmalarına başlanmış olup bu çalışmalarda mutfaklar (Matbah-ı Amire) ve Kum Kasrı Hamamı’nın teşhir-tanzime hazır hale getirilmesi ve Yeni Saray alanının kısmi çevre düzenlemelerinin yapılması amaçlanmıştır. Söz konusu çalışmaların ardından Yenisaray Ören Yeri ve restorasyonu tamamlanan yapıların Edirne Müzesi Müdürlüğüne bağlı bir müze olarak faaliyete geçmesi planlanmaktadır.